Thức ăn cá kiểng: Trước khi chọn nuôi giống cá kiểng nào, gần như ai cũng có chung một thắc mắc lớn là không biết giống cá đó cần ăn loại mồi nào để sống và khoẻ mạnh.
Thường chúng ta quan sát thấy những giống cá kiểng nào mà thức ăn của nó dễ kiếm, không mấy đắt tiền, nghĩa là nó thuộc vào giống cá dễ nuôi thì dù giá bán có cao hơn, vượt quá khả năng cho phép, nhiều người cũng gắng mua vì thích. Ngược lại, giống cá nào mà thức ăn chỉ … bên Tây mới có, lại còn chăm sóc đến mức cầu kỳ, thì chắc chắn đa số đều chê, dù cá có giá rẻ, lạ và đẹp.
May mắn một điều, sống ngoài thiên nhiên, đa số các giống cá đều có thói quen ăn tạp, nhờ đó mà chúng mới sinh tồn được. Các bạn đừng nghĩ trong thiên nhiên lúc nào cũng có dư thừa đồ ăn để nuôi sống chim muông. Xin hãy nhìn cách kiếm mồi của chú chim sâu: nó cặm cụi lùng sục từng chiếc lá một để tìm một con sâu nhỏ mà lót dạ suốt cả ngày mà chắc gì tìm đủ mồi để được no bụng? Con cá sống dưới nước cũng vậy, thức ăn tuy nhiều, nhưng số cá lại đông nên chúng vẫn gặp cảnh “người khôn của khó” như thường.
Cá nuôi trong chai thuỷ tinh, trong hồ kiếng vẫn sống tốt với nguồn thức ăn mà ta có khả năng cung cấp cho chúng. Có thể thời gian đầu nếu gặp thức ăn không hợp khẩu vị thì cá ăn ít lại, sau đó sẽ quen dần. Nhưng nếu thức ăn dành cho chúng mà không phù hợp thì nên thay đổi kịp thời, nếu không cá sẽ mất sức và dễ dàng bị các loại bệnh tật tấn công. Đây là điều chúng ta nên quan tâm, khi chúng ta chưa biết nhiều về thói quen ăn uống của giống cá mình đang nuôi.
Thức ăn cung cấp cho cá kiểng thường có hai loại là thức ăn có sẵn trong thiên nhiên và thức ăn hỗn hợp. Trong đời sống hoang dã, cá chỉ sống với thức ăn có sẳn trong môi trường sống của chúng. Thức ăn có sẵn trong thiên nhiên thì có nhiều loại, nhưng nhiều hay ít là tuỳ vùng và cũng tuỳ thuộc vào mật độ sinh sống của cá nữa. Có thể mỗi một giống cá đều thích khẩu với một số loại thức ăn nào đó và khi đói chúng cứ tìm loại thức ăn đó để ăn. Trong môi trường hoang dã của cá cảnh, có hai loại thức ăn sau đây:
1. Thức ăn thực vật
Trong đời sống hoang dã tại các ao hồ, sông suốt cá ăn các loại rong rêu, rau cỏ, rễ cây, bèo tấm … Loại thức ăn thực vật này có giống ăn nhiều có giống ăn ít, nhưng chắc chắn giống cá nào cũng biết ăn. Nuôi trong hồ cả cảnh, ta nên cung cấp thức ăn này cho cá, như rau xà lách, rau muống ….
2. Thức ăn động vật
Đây là thức ăn chính của hầu hết các giống cá cảnh. Thức ăn động vật lúc nào cũng có sẵn trong môi trường sống thiên nhiên của cá, có loại bé tí như bo bo, lăng quăng, có loại lớn như giun đất, tôm tép, cua đồng …
- Bo bo: còn gọi là trứng nước, là loài sinh vật thật nhỏ sống ở nơi ao tù nước đọng. Chúng có khả năng sinh sản nhnah nên những ao hồ nào có chúng xuất hiện thì cơ hồ lúc nào cũng có sẵn chúng để vớt cho cá ăn. Bo bo thường nổi lên măt ao hồ, mương rãnh thành từng đám dày màu đỏ hoặc xanh. Dùng loại vợt làm bằng vải mùng ni-lông vớt chúng vào lúc sáng sớm. Bo bo vớt về cần phải ngâm vào thau nước sạch trong vài giờ cho lắng hết những chất dơ bẩn mới cho cá kiểng ăn. Đây là thức ăn thích hợp nhất cho các con mới nở chừng vài tuần tuổi trở lại. Nhiều người kỹ tính không cho cá ăn bo bo, vì cho rằng môi trường sống bẩn thỉu của chúng chắc sẽ mang lại nhiều mầm bệnh cho cá cảnh. Chính vì vậy mà nhiều người kinh doanh cá kiểng tự nuôi lấy bo bo trong môi trường tương đối sạch sẽ để cho cá ăn.
- Lăng quăng: còn gọi là cung quang hay bọ gậy, sinh sôi nảy nở nhiều trong các lu khạp chứa nước mưa hoặc ở các ao hồ mương rãnh. Đây là ấu trùng của muỗi. Lăng quăng cũng như bo bo thích tụ tập nổi lên từng đám dày trên mặt nước yên tĩnh. Muốn vớt chúng ta phải nhanh tay dùng vợt làm bằng vải mỏng để vớt, nếu không chúng sẽ thấy động là biến xuống tận đáy ngay. Lăng quăng vừa vớt hay vừa mua từ các cửa hàng bán cá kiểng về, ta nên đổ vào thau nước sạch để chờ lắng hết những tạp chất dơ, sau đó mới vớt lên cho cá kiểng ăn.
- Trùn chỉ: là loại trùn có thân mình nhỏ như sợi chỉ và ngắn độ ba bốn phân, màu đỏ như màu trùn huyết, nên nó còn gọi là trùn đỏ. Trùn chỉ sống thành từng “nùi” tại những nơi ao tù nước đọng, có khi còn gặp chúng sống ở đáy sông, tìm ăn những chất hữu cơ thối rữa tản mạn trong lớp bùn đất. Trùn chỉ là loại thức ăn chứa nhiều chất đạm, hầu như giống cá kiểng nào cũng thích ăn. Các bạn cũng nên ngâm vào nước trước để loại bỏ tạp chất. Với trùn chỉ, những người nuôi cá kinh nghiệm thường chỉ cho cá ăn vào buổi sáng. Mặt khác, mỗi bữa họ chỉ cho cá ăn vừa đủ, số trùn chỉ dư thừa sẽ làm dơ nước gây độc hại cho cá.
- Rận nước: là loại sinh vật nhỏ cũng sống nơi ao tù nước đọng, cá kiểng thích ăn.
- Trùn đất: là thức ăn khoái khẩu nhất của tất cả các giống cá kiểng. Trùn đất là loài nhuyễn thể, mình có nhiều đốt, do kỵ ánh sáng nên chúng đào hang sống ở dưới đất. Chúng sinh sôi nẩy nở khá nhanh, thức ăn của chúng là các chất hữu cơ vương vãi trong đất. Trùn ăn đất, rồi hấp thụ chất bổ dưỡng để nuôi thân và thải ra ngoài phần đất dư thừa dưới dạng viên nhỏ như hột cát đùn lên miệng hang. Vì vậy, những nơi nào tương đối ẩm thấp mà màu mỡ, như tại những đống phân hoại mục chẳng hạn thì các bạn sẽ gặp vô số trùn đất sinh sống.
- Cá con: Người ta còn dùng cá con làm mồi nuôi cá kiểng, nhất là loài cá kiểng lớn như cá rồng, cá tai tượng …
- Tôm đồng và ốc sên cũng là thức ăn khoái khẩu của cá kiểng.
3. Thức ăn hỗn hợp
Sống ngoài thiên nhiên, các loài chim, thú, cá đều ăn tạp, vì nếu kén ăn, nghĩa là chỉ thích ăn một loại thức ăn nào đó để sống thì e rằng trong thiên nhiên sẽ không có đủ thức ăn để nuôi sống chúng. Con chim sâu tuy ăn sâu để sống là chính, nhưng khi bụng đói chúng cũng tìm đến những trái cây chín ăn đỡ dạ. Con chim hút mật chỉ chuyên hút mật hoa, nhưng gặp những côn trùng nhỏ như nhện, ruồi muỗn chúng cũng … không tha. Và cá kiểng các bạn nuôi cũng vậy. Chúng ta có thể ép chúng ăn những loại thức ăn tự chế của mình nếu việc tìm kiếm những loại thức ăn tươi quá khó khăn.
Chắc chắn trong những ngày đầu ăn thức ăn mới, do lạ mùi, lạ miệng chúng sẽ chê mồi mà không ăn hoặc ăn rất ít. Điều này quý vị đừng lo, để được sinh tồn, khi đói chúng cũng cố ăn mà sống, lâu ngày thành quen.
Có điều những thức ăn hỗn hợp ta cung cấp cho cá dễ làm bẩn nước, nên cá nuôi trong ao hồ tự nhiên thì tiện, nhưng với hồ kiếng thì … phải chịu khó thay nước thường xuyên hơn:
- Cơm nguội: Hầu hết các giống cá kiểng đều thích ăn cơm nguội. Trừ cá tai tượng do miệng rộng dễ dàng nuốt được cơm cục, các giống cá kiểng khác nên cho ăn cơm rời để chúng dễ nhặt.
- Bánh mì nguội hoặc khô: Bánh mì dù đã phơi khô, nhưng cho xuống nước sẽ mau mềm. Bánh nổi dập dềnh trên mặt nước kích thích sự thèm ăn của cá nên chúng tranh nhau rỉa ăn.
- Thức ăn từ thịt: Thịt bò, tim bò, nhất là gan bò bằm hay xay nhuyễn rải xuống ao hồ cho cá ăn, là thức ăn bổ dưỡng và thích khẩu với nhiều giống cá kiểng. Với cá nuôi trong hồ kiểng, thỉnh thoảng ta cũng nên cho chúng ăn loại thức ăn tươi này, tất nhiên với mức độ vừa đủ để tránh thối nước.
- Cám hỗn hợp: Cám hỗn hợp hay thực phẩm hỗn hợp dành cho gia súc, gia cầm cũng là thức ăn rất tốt cho cá kiểng. Trong thức ăn này có cám gạo bột bắp, bánh dầu, bột cá, bột sò, bột xương …
Bốn loại thức ăn vừa kể trên đây, Farmvina xin phép được nhắc lại chỉ nên dùng cá nuôi trong ao hồ, vì ít làm ô nhiễm nước. Còn cá kiểng nuôi trong hồ kiếng thì nên cho ăn loại thức ăn dưới dạng viên, lát, từng miếng như bánh … có đóng gói rất hợp vệ sinh. Nên mua những gói còn trong thời hạn sử dụng để cho cá kiểng ăn dần. Đây là loại thức ăn bổ dưỡng, cần thiết cho sự sinh sản của cá kiểng, có nguồn cung cấp từ nước ngoài.
Hiện nay, phong trào nuôi cá kiểng nổi lên rầm rộ ở nhiều nước trên thế giới, nên nguồn thức ăn dành cho cá quý này cũng được cung cấp đầy đủ và đa dạng. Ngoài các loại thức ăn tươi sống, thức ăn khô đóng gói, còn có các loại thức ăn đông lạnh. Đây là loại thức ăn bổ dưỡng chế ra từ nhiều loại giáp xác nhỏ, có tôm đồng, trùn chỉ, thêm số lượng nhỏ thịt bò gan và tim bò … Do thức ăn đã được đông lạnh nên trước khi cho cá ăn, ta phải ngâm thức ăn đó vào nước ấm cho đến khi chúng rã ra thành từng mảnh vụn mới cho cá ăn được.
Được biết tong việc pha chế thức ăn dành cho cá kiểng, các loại vitamin A – D – E được ưu tiên chú ý hàng đầu, mà các loại vitamin này không ít thì nhiều cũng có sẵn ở trong các loại thức ăn có sẵn trong thiên nhiên mà ta dành nuôi cá.
Thức ăn của cá mà thiếu vitamin, cá kiểng sẽ bớt năng động, dễ bị nhiệm bệnh, và nhất là màu sách kém tươi tắn.
4. Cách cho cá kiểng ăn
Ai cũng biết, cá kiểng có mạnh khoẻ, năng động, màu sắc tươi tắn phần lớn là do thường xuyên được người nuôi cung cấp các loại thức ăn phù hợp với khẩu vị của chúng. Và thức ăn đó phải bổ dưỡng có nhiều sinh tố cần thiết cho sự sinh trưởng của cá.
Nếu thức ăn mà thành phần dinh dưỡng quá kém thì cá sẽ chậm lớn, kém năng động, màu sắc u tối, nôm na gọi là xuống sắc. Đó là chưa nói đến ăn uống quá kham khổ như vậy, cá dễ nhiễm bệnh và biến dạng phần thể trạng một cách đáng tiếc. Thử tưởng tượng xem con cá kiểng quý hiếm mà bị xuống sắc, bơi lội chậm chạp lờ đờ, một bộ phận nào đó bị biến dạng thì còn giá trị gì nữa?
Khổ nỗi lý do làm cho cá kiểng quý mất giá nhiều khi lại do sự vô tâm của một số chủ nuôi mà ra. Điều này không những chỉ ở nước ta mà dân nuôi cá kiểng ở những nước khác cũng vậy. Có nhiều người khi mua cá kiểng thì bao nhiêu tiền bỏ ra cũng không tiếc, nhưng khi đem về nhà nuôi thì chểnh mảng trong việc chăm sóc. Đến nỗi, thức ăn dành cho cá cũng mua tuỳ hứng, cách cho cá ăn cũng tuỳ hứng. Nhiều người do công việc tất bặt phải lo xa nên tới bữa quên cho cá ăn gần như là chuyện thường xuyên. Có trường hợp cá nuôi trong hồ phải chịu đói vài ba ngày liên tiếp. Cá thiếu ăn đôi ba ngày không chết, nhưng ốm lại và biếng nhác bơi lội.
Nên cho cá ăn vào giờ giấc nào?
Trong đời sống hoang dã, thói quen của các giống cá, trong đó có cá kiểng là thích ăn mồi vào buổi sáng sớm và lúc chiều mát. Cá cũng bạo ăn mồi sau cơn mưa lớn, kéo dài nhiều giờ mới chịu dứt hột. Buổi trưa, dù yên tĩnh cá vẫn biếng ăn mồi. Những ngày khô hạn, nóng bức và những ngày trời giá rét, cá cũng ít ăn mồi.
Nuôi trong hồ kiếng, nếu chất lượng nước ổn định, nhiệt độ nước thích hợp và cường độ ánh sáng đầy đủ cả ngày lẫn đêm thì ta có thể cho cá ăn vào những giờ giấc do mình quy định.
Có thể cho ăn bữa sáng trước giờ đến sở, đến trường, và bữa chiều sau giờ tan trường, tan sở … Đó là ngày cho ăn hai bữa. Nếu mỗi ngày cho ăn một bữa, thì hãy nên cho ăn vào lúc sáng sớm.
Nên tránh cho cá ăn thất thường như vài ngày cho ăn một lần, hoặc rảnh lúc nào cho ăn lúc ấy. Cái hại trước mắt là do ta không kiểm soát (không nhớ) giờ giấc cho ăn, nên nhiều khi cá bị đói mà mình không hay biết.
Giống cá rất ngoan, chúng có thể nhớ được các giờ giấc bữa ăn trong ngày, nhớ người cho chúng ăn hàng ngày. Nếu nuôi lâu ngày và cho cá ăn đúng giờ giấc, các bạn dễ dàng nhận ra điều này: hễ đến giờ ăn cá kiểng thường tụ về một nơi để chờ ban phát thức ăn, chứ không bơi lội tản mát, phân tán khắp nơi. Và khi có bóng dáng người cho ăn quen thuộc lại gần thì trông chúng như mừng rỡ hẳn lên, châu đầu lại đòi ăn. Nếu biết được điều đó và có thất được điều đó thì việc nuôi cá kiểng mới tăng phần thú vị.
Nuôi cá kiểng đại trà hay để kinh doanh, ta cũng nên cho cá ăn đúng giờ giấc quy định mới tốt.
Cách cho cá kiểng ăn
Khi đói mà gặo mồi, cá kiểng cắm cúi ăn liên tục cho đến lúc no nên thì thôi. Thức ăn trong hồ nếu còn thừa, thỉnh thoảng chúng mới ghé ăn thêm chút ít. Vì vậy, nếu cho cá kiểng ăn theo bữa thì chỉ cho chúng ăn đúng khẩu phần, không nên để thừa làm bẩn môi trường sống.
Dù là nuôi trong ao hồ hay nuôi trong hồ kiếng, thức ăn cho cá nên tập trung vào một góc hồ, chứ không nên vung vãi ra khắp, làm cho nước vẩn đục. Trong trường hợp này, thức ăn thừa mứa nếu cần lấy ra chỉ cần dùng ống xi phông rút ra cũng tiện.
Mỗi khi cho cá kiểng ăn ta nên theo dõi xem cách ăn uống của chúng ra sao: ngon miệng hay chê mồi. Nhờ đó mà ta điều chỉnh loại thức ăn phù hợp với cá, giúp chúng mau lớn.
Câu Hỏi Thường Gặp
Trong môi trường hoang dã, cá kiểng ăn thức ăn gì?
1. Thức ăn thực vật: cá ăn các loại rong rêu, rau cỏ, rễ cây, bèo tấm. Nuôi trong hồ cả cảnh, ta nên cung cấp thức ăn này cho cá, như rau xà lách, rau muống; 2. Thức ăn động vật: bo bo, lăng quăng, có loại lớn như giun đất, tôm tép, cua đồng ...
Thức ăn hôn hợp nuôi cá kiểng gồm thức ăn nào?
1. Cơm Nguội; 2. Bánh mì nguội hoặc khô; 3. Thức ăn từ thịt: Thịt bò, tim bò, nhất là gan bò; 4. Cám hỗn hợp.
Nên cho cá ăn vào giờ giấc nào?
Có thể cho ăn bữa sáng trước giờ đến sở, đến trường, và bữa chiều sau giờ tan trường, tan sở ... Đó là ngày cho ăn hai bữa. Nếu mỗi ngày cho ăn một bữa, thì hãy nên cho ăn vào lúc sáng sớm. Nên tránh cho cá ăn thất thường như vài ngày cho ăn một lần, hoặc rảnh lúc nào cho ăn lúc ấy. Cái hại trước mắt là do ta không kiểm soát (không nhớ) giờ giấc cho ăn, nên nhiều khi cá bị đói mà mình không hay biết.
Originally posted 2014-11-07 10:23:53.
